किसी शब्द का विलोम शब्द उस शब्द के अर्थ से उल्टा अर्थ वाला होता है।
शब्द | विलोम | शब्द | विलोम | शब्द | विलोम |
---|---|---|---|---|---|
अकाल | सुकाल | ग़दर | शांति | विजय | पराजय |
अगम | सुगम | गुप्त | प्रकट | विदुषी | अज्ञानी |
अग्नि | जल | ग्रामीण | शहरी | विद्या | अविद्या |
अज्ञ | विज्ञ | ग्राम्य | शिष्ट | विद्वान | मूर्ख |
अतिवृष्टि | अनावृष्टि | घंटा | घंटी | विधवा | सधवा |
अथ | इति | घंटा | पल | विधि | निषेध |
अधम | उत्तम | घटती | बढती | विनय | अविनय |
अधिक | न्यून | घटाना | बढ़ाना | विपत्ति | संपत्ति |
अनाथ | सनाथ | घटाव | जोड़ | विपन्न | संपन्न |
अनुज | अग्रज | घटित | अघटित | विभक्त | अविभक्त |
अनुराग | विराग | घनिष्ठ | बहिरंग | विमुख | सन्मुख |
अन्धकार | प्रकाश | घनेरा | नगण्य | विरत | निरत |
अपेक्षा | उपेक्षा | घमंड | विनय | विरह | मिलन |
अमर | मर्त्य | घमंडी | विनयी | विरागी | रागी |
अमृत | विष | घमासान | सामान्य | विरोध | समर्थन |
अर्थ | अनर्थ | घाटी | पर्वत | विरोध | अवरोध |
अर्पण | ग्रहण | घात | प्रतिघात | विवाद | निर्णय |
अल्पायु | दीर्घायु | घायल | दुरुस्त | विवादास्पद | निर्विवाद |
असली | नकली | घृणा | प्रेम | विवेक | अविवेक |
अस्त | उदय | घोषित | अघोषित | विशालकाय | लघुकाय |
आकर्ष | विकर्ष | चल | अचल | विशिष्ट | साधारण |
आकर्षण | विकर्षण | चिर | अचिर | विशुद्ध | दूषित |
आगमन | गमन | चिरंतर | नश्वर | विशुद्ध | अशुद्ध |
आगामी | गत | चोर | साधू | विशेष | सामान्य |
आगामी | विगत | छल | निश्छल | विश्लेषण | संश्लेषण |
आग्रह | दुराग्रह | छली | निश्चल | विश्वास | संदेह |
आचार | अनाचार | छांह | धूप | विश्वास | अविश्वास |
आच्छादित | अनाछ्दित | छूत | अछूत | विष | अमृत |
आच्छादित | अनाच्छादित | जंगम | स्थावर | विषम | सम |
आतुर | शांत | जंगली | पालतू | विस्तार | संक्षेप |
आदत्त | प्रदत्त | जटिल | सरल | विस्तृत | संक्षिप्त |
आदर | अनादर | जड़ | चेतन | विस्मरण | स्मरण |
आदर्श | यथार्थ | जन्म | मृत्यु | वीर | कायर |
आदान | प्रदान | जन्म | मरण | वीरान | आबाद |
आदि | अंत | जय | पराजय | वृद्ध | बालक |
आद्र | शुष्क | जल | थल | वृद्धि | हास्र |
आधुनिक | प्राचीन | जल | स्थल | वृष्टि | अनाविष्टि |
आध्यात्मिक | भौतिक | जवानी | बुढ़ापा | वृहत | लघु |
आय | व्यय | जागरण | निद्रा | वैतनिक | अवैतनिक |
आयात | निर्यात | जागृति | सुषुप्ति | वैमनस्य | सौमनस्य |
आरंभ | अंत | जाग्रत | सुप्त | व्यक्त | अव्यक्त |
आरम्भ | अंत | जाति | विजाति | व्यय | आय |
आरोह | अवरोह | जीवन | मरण | व्यर्थ | सार्थक |
आलस्य | स्फूर्ति | जीवित | मृत | व्यष्टि | समष्टि |
आवृत | अनावृत | जेय | अजेय | व्यावाहारिक | अव्यावाहारिक |
आशा | निराशा | जोड़ | घटाव | शकुन | अपशकुन |
आशीर्वाद | अभिशाप | ज्येष्ठ | कनिष्ठ | शक्तिशाली | शक्तिहीन |
आश्रित | अनाश्रित | ज्योति | तम | शत्रु | मित्र |
आसक्त | अनाशक्त | ज्योतिर्मय | तमोमय | शयन | जागरण |
आस्था | अनास्था | ज्वार | भाटा | शासक | शासित |
आहार | निराहार | झोपडी | महल | शिव | अशिव |
आहार | अनाहार | ठोस | तरल | शिष्य | गुरु |
आह्वान | विसर्जन | तम | ज्योति | शीत | उष्ण |
इच्छा | अनिच्छ | तरुण | वृद्ध | शुचि | अशुचि |
इच्छा | अनिच्छा | तिमिर | प्रकाश | शुभ | अशुभ |
इहलोक | परलोक | तीव्र | मंद | शुभ | तरल |
ईर्ष्या | प्रेम | तुकांत | अतुकांत | शुष्क | आर्द्र |
ईश्वर | अनीश्वर | तुच्छ | महान | शोषण | पोषण |
उग्र | सौम्य | दयालु | निर्दयी | श्रध्दा | अश्रधा |
उचित | अनुचित | दाता | याचक | श्रव्य | दृश्य |
उत्कर्ष | अपकर्ष | दुर्लभ | सुलभ | श्रांत | अश्रांत |
उत्कृष्ट | निकृष्ट | धीर | अधीर | श्रीगणेश | इतिश्री |
उत्तम | अधम | नख | शिख | श्वेत | श्याम |
उत्तीर्ण | अनुतीर्ण | नस्वर | अनश्वर | संकल्प | विकल्प |
उत्थान | पतन | निंदा | स्तुति | संकीर्ण | उदार |
उदार | अनुदार | निंदा | प्रशंसा | संकोच | असंकोच |
उद्यमी | आलसी | निरक्षर | साक्षर | संक्षेप | विस्तार |
उधार | नगद | निर्मल | मलिन | संग | असंग |
उन्नति | अवनति | नूतन | पुरातन | संगठन | विघटन |
उपकार | अपकार | पंडित | मूर्ख | संगत | असंगत |
उपयुक्त | अनुपयुक्त | पक्ष | विपक्ष | संग्रह | त्याग |
उपस्थित | अनुपस्थित | पतिव्रता | कुलटा | संत | असंत |
उपाय | निरुपाय | परकीया | स्वकीया | संतुष्ट | असंतुष्ट |
उर्वर | ऊसर | पूर्ण | अपूर्ण | संतोष | असंतोष |
उषा | संध्या | प्रत्यक्ष | परोक्ष | संतोष | संतोष |
उषा | सौम्य | प्रभु | दास | संधि | विग्रह |
ऋजु | कुटिल | बंधन | मुक्ति | संयोग | वियोग |
ऋणी | उऋण | बाढ़ | सूखा | संश्लिष्ट | विश्लिष्ट |
एक | अनेक | भद्र | अभद्र | सकाम | निष्काम |
एकता | अनेकता | भाव | अभाव | सक्रिय | निष्क्रय |
एकांगी | सर्वांगीण | भूत | भविष्य | सखा | शत्रु |
एकांगी | सर्वागीण | मनुष्यता | पशुता | सगुण | निर्गुण |
ऐश्वर्य | दारिद्य | मानव | दानव | सच | झूठ |
ओखली | मूसल | मितव्यय | अपव्यय | सचेत | अचेत |
ओछा | गंभीर | मिथ्या | सत्य | सच्चरित | दुश्चरित |
ओज | ओजहीन | मिलन | विछोह | सजल | निर्जल |
ओजस्विता | ओजहीनता | मूक | वाचाल | सजीव | निर्जीव |
ओजस्वी | ओजहीन | मोक्ष | बंधन | सज्जन | दुर्जन |
ओट | प्रकट | मौखिक | लिखित | सत | असत |
ओढ़ना | बिछाना | यश | अपयश | सत्कार | तिरस्कार |
ओतप्रोत | विलग | योगी | भोगी | सत्य | असत्य |
औंधा | सीधा | रंगीन | रंगहीन | सदय | निर्दय |
औंधाना | सीधा करना | रक्षक | भक्षक | सदाचार | दुराचार |
औगत | सुगत | रचना | विनाश | सदाचारी | कदाचारी |
औघर | सुघर | रत | विरत | सदाशय | दुराशय |
औचक | अक्सर | रहित | सहित | सद्वृत | दुवृत |
औचक | नियमित | राग | विराग | सन्मार्ग | कुमार्ग |
औचित्य | अनुचित्य | राजतंत्र | प्रजातंत्र | सपूत | कपूत |
औद्योगिक | अनौद्योगिक | रात | दिन | सफल | असफल |
औपचारिक | औपचारिक | रात्री | दिवस | सफल | विफल |
औपचारिकता | अनौपचारिकता | रिक्त | पूर्ण | सबाध | निर्बाध |
औरत | मर्द | रुग्ण | स्वस्थ | सभय | निर्भय |
औलाद | वालिद | लंबित | त्वरित | सभ्यता | बर्बरता |
औवल | आखिर | लकीर | बिंदु | सम | विषम |
औहाती | विधवा | लक्षण | कुलक्षण | समस्या | समाधान |
कंकाल | शरीर | लक्षित | अलक्षित | समाज | व्यक्ति |
कंगला | खुशहाल | लक्षितार्थ | अभिधार्थ | समास | व्यास |
कंजूस | दानी | लक्ष्णा | अभिधा | सम्पद | विपद |
कंटक | पुष्प | लक्ष्य | अलक्ष्य | सम्बद्ध | असम्बद्ध |
कंठस्थ | विस्मरण | लखपति | खाकपति | सरल | क्लिष्ट |
कंपन | स्थिर | लगभग | पूरा | सरस | नीरस |
कई | एक | लगातार | रुक | सर्द | गर्म |
कगार | मँझधार | लगाना | हटाना | सवीकार | निर्विकार |
कटरा | कटरी | लगाव | हटाना | ससीम | असीम |
कटुक्ति | सूक्ति | लगाव | दुराव | सहज | कठिन |
कटुता | मधुरता | लग्न | कुलग्न | सहयोगी | प्रतियोगी |
कट्टर | उदार | लघु | गुरु | सांगत | असंगत |
कठिन | सरल | लघु | दीर्घ | साकार | निराकार |
कठोर | कोमल | लघुता | बड़प्पन | साक्षर | निरक्षर |
कड़वा | मीठा | लघुशंका | दीर्घशंका | सात्विक | तामसिक |
कड़ा | मुलायम | लचक | कठोरता | साधु | असाधु |
कड़ाह | कड़ाही | लचीला | कठोर | सापेक्ष | निरपेक्ष |
कथन | चुप्पी | लचीलापन | कड़ापन | सामायिक | असामयिक |
कथ्य | अकथ्य | लजीला | निर्लज्ज | सामिष | निरामिष |
कद्रदान | नाकद्र | लज्जित | बेशर्म | सार्थक | निरर्थक |
कनिष्ठ | ज्येष्ठ | लटकना | उठना | साहस | साहसहीन |
कनिष्ठ | वरिष्ठ | लटपट | सही | साहसी | कायर |
कपट | निष्कपट | लड़की | लड़का | सित | असित |
कपाल | पद | लडखडाना | संभालना | सुकर | दुष्कर |
कपूत | सपूत | लड़ना | मिलना | सुकर्म | कुकर्म |
कबूलना | नकारना | लड़ाई | सुलह | सुकृति | दुष्कृति |
कम | ज्यादा | लड़ाका | सद्भावी | सुख | दुःख |
कमखर्च | खर्चीला | लड़ाना | मिलाना | सुगंध | दुर्गन्ध |
कमीना | भला | लतखोर | भला | सुगम | दुर्गम |
करतल | पदतल | लताड़ | प्यार | सुदूर | अदूर |
करार | बेकरार | लताड़ना | थपराना | सुधा | गरल |
करीना | बेढंग | लतिका | पौधा | सुन्दर | कुरूप |
करुण | निष्ठुर | लथपथ | सूखा | सुपथ | कुपथ |
कर्ज़दार | महाजन | लदाई | उतराई | सुपरिणाम | दुष्परिणाम |
कर्ण कटु | कर्ण प्रिय | लफंगा | भला शरीफ़ | सुपात्र | कुपात्र |
कर्मशाला | विश्रामशाला | लबालब | खाली | सुबह | शाम |
कर्मशील | कर्महीन | लब्ध | अनुपलब्ध | सुबुद्धि | कुबुद्धि |
कलंक | निष्कलंक | लब्धप्रतिष्ठित | छिन्नप्रतिष्ठ | सुभग | दुर्भग |
कलकल | शांत | लम्पट | सदाचारी | सुमति | कुमति |
कृतज्ञ | कृतघ्न | लम्ब | आधार | सुर | असुर |
कृश | स्थूल | लम्बा | ठिगना | सुरक्षित | असुरक्षित |
कृष | स्थूल | लम्बाई | चौड़ाई | सुलझाव | उलझाव |
कृष्ण | शुक्ल | लम्बोदरा | छोटा | सुलभ | दुर्लभ |
क्रय | विक्रय | लम्हा | घंटा | सुविधा | असुविधा |
क्षणिक | शाश्वत | लय | बेलय | सुशील | दुशील |
क्षणिक | शास्वत | लयात्मक | अलायात्मक | सुसंगति | कुसंगति |
क्षम | अक्षम | लरजना | थिरना | सुस्त | चुस्त |
क्षमा | दंड | ललकना | विलगना | सूक्षम | स्थूल |
क्षम्य | अक्षम्य | ललकार | पुकार | सूक्ष्म | स्थूल |
क्षर | अक्षर | ललकारना | पुकारना | सूना | भरा |
क्षुद्र | महान | ललचना | त्यागना | सृष्टि | संहार |
खेद | प्रसन्नता | ललाई | सफ़ेदी | सौन्दर्य | कुरूपता |
गँवई | शहरी | ललित | कुरूप | सौभाग्य | दुर्भाग्य |
गँवाना | पाना | लवण | शर्करा | स्थावर | जंगम |
गँवार | शहरी ,होशियार | लवलीन | अमग्न | स्थूल | सूक्ष्म |
गंधाहारक | गंधदायक | लहँगा | साड़ी | स्पष्ट | अस्पष्ट |
गंधीला | सुगन्धित | लहलहाना | मुरझाना | स्पृश्य | अस्पृश्य |
गंभीर | सहज | लहू | पसीना | स्वकीया | परकीय |
गजब | सामान्य | लिप्त | अलिप्त | स्वच्छ | मलिन |
गठित | अगठित | लुप्त | व्यक्त | स्वजाति | विजाती |
गठियाना | खोलना | लेन | देन | स्वदेश | विदेश |
गठीला | ढीला | लोभ | संतोष | स्वधर्म | विधर्म |
गड़ना | निकलना | लोभी | संतोषी | स्वाधीन | पराधीन |
गड़बड़ | सही | लौकिक | अलौकिक | स्वाभाविक | अस्वाभाविक |
गड्मड | सिलसिलेवार | लौह | स्वर्ण | स्वामी | सेवक |
गणतंत्र | राजतंत्र | वन | मरू | स्वीकृति | अस्वीकृति |
गणनीय | अगणित | वरदान | अभिशाप | हर्ष | शोक |
गण्य | नगण्य | वसंत | पतझड़ | हस्व | दीर्घ |
गत | आगत | वाद | प्रतिवाद | हार | जीत |
गति | अगति | वादी | प्रतिवादी | हास्य | रुदन |
गतिमान | स्थिर | वास्तविक | अवास्तविक | हिंसा | अहिंसा |
गतिरोध | निर्विरोध | विकास | पतन | हित | अहित |
0 Comments
Please comment your website link too. No restrictions